Windows instellingen naar de hand zetten

Optimale instellingen Windows Vista

Nu Windows Vista is ge?nstalleerd en er al enige aanpassingen aan het startmenu en het bureaublad hebben plaatsgevonden, wordt het tijd om wat verbeteringen aan te brengen zodat Vista wat gebruikersvriendelijker wordt.

Algemene systeeminformatie

Een algemeen overzicht van de systeeminstellingen wordt gegeven bij het onderdeel Systeem van het configuratiescherm. In dit venster is een door Vista berekende systeemclassificatie van de aanwezige hardware (Windows Prestatie-index) af te lezen. Deze score (de maximale score is 5.9) wordt bepaald door de afzonderlijke prestaties van de aanwezige hardware. De score maakt duidelijk in hoeverre het systeem geschikt is voor de verschillende functionaliteiten van Windows Vista, en waar hardwarematige verbeteringen mogelijk zijn.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/windowsprestatieindex.gif[/img]

Door op de link Windows Prestatie-index te klikken, worden de subscores getoond waarop de totaalscore is gebaseerd. Voor diverse hardwarematige onderdelen (de processor, het RAM-geheugen, de grafische kaart en de harde schijf/partitie waar Windows op is ge?nstalleerd) wordt een aparte score berekend. De totaalscore wordt bepaald door de zwakste schakel in het systeem, de laagste is dus bepalend voor de totaalscore. Op zich is deze methode vrij subjectief, het laat echter wel snel zien welke onderdelen vervangen moeten worden om de algemene prestaties te verbeteren.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/windowsprestatieindex2.gif[/img]

[b]Systeeminstellingen optimaliseren
[/b]
De geavanceerde systeeminstellingen zijn bereikbaar via het onderdeel Systeem van het configuratiescherm, optie Geavanceerde systeeminstellingen (links in het taakvenster).

Tabblad Systeembeveiliging
Systeemherstel kan bijzonder nuttig zijn wanneer het systeem op de een of andere manier in de problemen komt. Wees voorzichtig met het toepassen van deze functie, het komt namelijk wel eens voor dat er gegevens bij verloren gaan of dat er zich nadien opstartproblemen voordoen. Systeemherstel heeft overigens in Windows Vista een handige nieuwe functionaliteit gekregen: het bijhouden van bestandsversies. Via de Eigenschappen van een willekeurig bestand, tabblad Vorige versies kan een gewijzigd bestand in oude staat worden hersteld op basis van de door systeemherstel aangemaakte schaduwkopie?n van eerdere versies. Wordt met systeemback-ups gewerkt, dan kan systeemherstel (inclusief bestandsherstel!) eventueel worden uitgeschakeld. Deactiveer hiervoor op het tabblad Systeembeveiliging de Windows-partitie, zodat vele Gb's aan ruimte wordt vrijgemaakt! Door de partitie met persoonlijke data D: te activeren, blijft bestandsherstel van de persoonlijke bestanden nog steeds mogelijk (let op: in geval van een multiboot systeem kan het gebruik van bestandsherstel voor problemen zorgen wanneer deze in beide besturingssystemen wordt gebruikt).

Tabblad Verbindingen van buitenaf
Binnen Windows Vista is het vrij eenvoudig om anderen via een internetverbinding toegang te verlenen zodat zij de besturing van het systeem op afstand kunnen overnemen. Mocht een bepaalde handeling niet lukken, dan kan iemand dat voordoen vanaf diens eigen PC door gebruik te maken van de internetverbinding. Deze persoon krijgt dan tijdelijk de volledige besturing over de PC, doe dit dus alleen met personen die te vertrouwen zijn. Wordt geen gebruik gemaakt van hulp op afstand, dan kan deze optie om veiligheidsredenen beter worden uitgeschakeld.

Tabblad Computernaam
Op dit tabblad kan de computer van een naam worden voorzien waarmee de PC in een netwerk wordt ge?dentificeerd. De computernaam moet uniek zijn in het netwerk, terwijl de naam van de werkgroep juist voor elke computer gelijk moet zijn. Meer informatie over het aanleggen van een (draadloos) netwerk is elders op deze website te vinden.

Tabblad Geavanceerd
Op het tabblad Geavanceerd kunnen een groot aantal instellingen worden geoptimaliseerd. Onder de knop Instellingen bij het onderdeel Opstart- en herstelinstellingen kan de optie De computer automatisch opnieuw opstarten worden uitgeschakeld. Dit voorkomt dat Windows Vista bij problemen automatisch herstart, waardoor het mogelijk wordt eerst onderzoek naar de oorzaak te doen.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/geavanceerdeinstellingen.gif[/img]

De knop Instellingen bij het onderdeel Prestaties opent het venster Instellingen voor prestaties. ??n van de aanpassingsmogelijkheden in dit venster is het verminderen van de hoeveelheid visuele effecten om de systeemprestaties te verbeteren (het aanpassen van de instellingen voor visuele effecten wordt behandeld op de pagina over het aanpassen van het startmenu en het bureaublad). Op het tabblad Geavanceerd van hetzelfde venster kan met de knop Wijzigen het gebruik van het Virtueel geheugen worden aangepast. Eventueel kunnen de locatie en de omvang van het wisselbestand (het virtuele geheugen) worden aangepast door de optie Wisselbestandsgrootte voor alle stations automatisch beheren te deactiveren. Gebruik voor het virtueel geheugen altijd de snelste harde schijf. De benodigde grootte van het virtueel geheugen is afhankelijk van het geheugengebruik van de gebruikte programma's (een virtueel geheugen dat qua grootte overeenkomt met het aanwezige RAM-geheugen is in de meeste gevallen meer dan voldoende). Vergeet niet na elke wijziging op de knop Instellen te klikken om de aanpassingen definitief te maken. Om de wijzigingen vervolgens toe te passen, is een herstart van de PC noodzakelijk.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/virtueelgeheugen.gif[/img]
[b]
De systeemprestaties nog verder verbeteren[/b]

Er zijn nog meer mogelijkheden om het systeem te optimaliseren. Het onderdeel Hulpprogramma voor en informatie over prestaties van het configuratiescherm toont een overzicht van de verschillende elementen waaruit de eerder genoemde Windows Prestatie-index is opgebouwd. In het takenoverzicht (links in dit venster) zijn extra mogelijkheden voor het verbeteren van de systeemprestaties opgenomen. Dit overzicht van extra mogelijkheden wekt wellicht de indruk dat hiermee de Windows Prestatie-index nog verder kan worden verhoogd, dit is echter niet het geval.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/geavanceerdetaken.gif[/img]

Taak Opstartprogramma's beheren
De eerste taak in het takenvenster, Opstartprogramma's beheren, start de Softwareverkenner van Windows Defender. De Softwareverkenner is onderverdeeld in vier categorie?n: Programma's in de map Opstarten, Nu uitgevoerde programma's, Programma's met netwerkverbinding en Winsock-serviceproviders. In de eerste categorie kunnen bepaalde opstartitems worden uitgeschakeld (deze optie is vergelijkbaar met MSCONFIG). De actieve processen kunnen in de tweede categorie Nu uitgevoerde programma's worden geanalyseerd en eventueel worden be?indigd. Het be?indigen van processen is ook mogelijk met Windows Taakbeheer, tabblad Processen (ook bereikbaar met CTRL-SHIFT-ESC).

Het aantal opgestarte processen lijkt kleiner dan in voorgaande Windows-versies, maar dit is schijn. Zowel bij de Softwareverkenner als bij Windows Taakbeheer wordt namelijk onderscheid gemaakt tussen de processen van het specifieke gebruikersaccount en de algemene processen. De volledige lijst wordt zichtbaar gemaakt met de knoppen Voor alle gebruikers weergeven (Softwareverkenner) en Processen van alle gebruikers weergeven (Taakbeheer). Op de pagina's over het optimaliseren van de Windows Services en het optimaliseren van het opstartproces met MSCONFIG staat beschreven hoe specifieke processen permanent worden uitgeschakeld.

Windows Defender moet verder alleen worden gezien als een extra beveiliging tegen ongewenste software, het functioneert dus niet als een virusscanner. Via de link Hulpprogramma's kan Windows Defender naar wens worden afgesteld. Geef bij het onderdeel Microsoft SpyNet aan dat het niet gewenst is deel te nemen aan deze online community en doorloop de verschillende instelmogelijkheden bij het onderdeel Opties.

Overige taken
Bij de tweede taak, Visuele effecten aanpassen, kan met enkele aanpassingen veel prestatiewinst bij de beeldopbouw worden behaald. De visuele effecten worden uitgebreid besproken op de pagina over het aanpassen van het startmenu en het bureaublad. De derde taak, Opties voor indexeren aanpassen, betreft het indexeren van persoonlijke bestanden en wordt besproken op de pagina over de functies van Windows Vista. De vierde taak, Energie-instellingen aanpassen, betreft het onderdeel energiebeheer waarmee wordt vastgelegd in welke periode van inactiviteit het beeldscherm uitgeschakeld moet worden en de computer in de slaapstand kan worden gezet. Deze instellingen kunnen naar eigen wens worden aangepast. Met de vijfde taak, Schijfopruiming openen, kan ruimte op de harde schijf worden vrijgemaakt door onnodige programma's en bestanden (zoals het omvangrijke hibernation-bestand te verwijderen en de systeem-herstelpunten en schaduwkopie?n (met uitzondering van de meest recente) te verwijderen. Meer hierover op de pagina schijfopruiming en schijfdefragmentatie. De laatste taak, Geavanceerde hulpprogramma's, heeft niet veel meer om het lijf dan uitgebreide rapportages over het systeem.

Windows Verkenner optimaliseren

Met de Windows Verkenner kan de inhoud op de verschillende harde schijven, CD-spelers en diskettestations worden beheerd. Enkele veel gebruikte beheerfaciliteiten zijn het kopi?ren en verplaatsen van bestanden, aanmaken van nieuwe mappen, branden van CD's en DVD's, etc. De Windows Verkenner is standaard te vinden via het startmenu, Alle programma's, Bureau-accessoires: een erg onhandige locatie voor een programma dat zo vaak wordt gebruikt. Het is daarom verstandig deze naar een logischere locatie te kopi?ren, klik hiervoor met rechts op de snelkoppeling en kies Aan het menu Start vastmaken (vanaf nu is de verkenner snel toegankelijk via het startmenu). De verkenner kan overigens ook snel worden opgestart door met rechts te klikken op de Start-knop en te kiezen voor Verkennen.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/windowsverkenner.gif[/img]

Enkele standaard instellingen wijzigen
In de vernieuwde Windows Verkenner wordt standaard gewerkt met relatieve paden (zodat bepaalde locaties via meerdere routings bereikbaar zijn; er leiden meer wegen naar Rome...), het navigeren went gelukkig vrij snel. Het werkt praktischer wanneer het linker navigatievenster (met de boomstructuur) wat breder zou zijn, dit kan eenvoudig worden aangepast door de verticale afscheiding met de muis naar rechts te trekken. De menubalk is volgens de standaard instellingen verborgen, maar kan met de linker ALT-toets tijdelijk tevoorschijn worden gehaald. Via de knop Organiseren, Indeling, Menubalk kan de menubalk permanent worden weergegeven.

De systeembestanden worden standaard verborgen, voor de minder ervaren computergebruiker zijn dat prima instellingen. Blijkt na verloop van tijd dat deze instellingen toch minder praktisch zijn, schakel deze optie dan uit door in de Windows Verkenner via de knop Organiseren, Map- en zoekopties, tabblad Weergave de volgende aanpassingen te maken:

* Vink uit de optie Beveiligde besturingssysteembestanden verbergen (aanbevolen).
* Vink uit de optie Extensies voor bekende bestandstypen verbergen.
* Vink aan de optie Verborgen bestanden en mappen weergeven.

De afbeelding toont nog een aantal optionele aanpassingen:
[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/explorerinstellingen.gif[/img]

Met een wat tragere harde schijf kan het nuttig zijn de optie Altijd pictogrammen weergeven, nooit miniatuurweergaven te activeren, waardoor de miniatuurweergave van foto's wordt vervangen door een standaard pictogram (alleen van toepassing op de beeldweergave met normale (en grotere) pictogrammen, in te stellen met de knop Beeld). De optie Mapvensters in een afzonderlijk proces openen kost meer geheugen, maar voorkomt dat alle openstaande vensters worden afgesloten bij het vastlopen van de Windows Verkenner. Is dit geen probleem, dan kan deze optie net zo goed gedeactiveerd blijven. De optie Selectievakjes gebruiken om items te selecteren kan nuttig zijn bij het selecteren van bestanden.

De Prullenbak

De prullenbak kan per partitie anders worden ingesteld door met rechts op de prullenbak te klikken en te kiezen voor Eigenschappen. Het uitschakelen van de optie Vragen om bevestiging bij het verwijderen voorkomt extra klikwerk wanneer een bestand naar de prullenbak wordt gestuurd. Met het ingedrukt houden van de SHIFT-toets bij het verwijderen van bestanden en mappen kunnen deze overigens definitief worden verwijderd, zonder dat ze eerst in de prullenbak terechtkomen.

Geluiden en Multimedia

Bij het onderdeel Geluid van het configuratiescherm, tabblad Geluiden kan het geluidsschema worden gewijzigd of uitgeschakeld. Wordt geen gebruik gemaakt van de Windows-geluiden of worden ze als vervelend ervaren, schakel ze dan uit door bij het onderwerp Geluidsschema te kiezen voor Geen geluiden. Geluiden kunnen hier ook gedeeltelijk worden uitgeschakeld, bijvoorbeeld wanneer alleen geluid gewenst is bij het opstarten en afsluiten van Windows. Het volume wordt ingesteld met het volume-icoontje in het systeemvak. Dit icoontje kan overigens worden verwijderd via het configuratiescherm, onderdeel Taakbalk en menu Start, tabblad Systeemvak.

Toetsenbord

Tijdens de setup van Windows werd gevraagd een van de standaard toetsenbordindelingen te kiezen, deze keuze is later terug te vinden bij het onderdeel Landinstellingen van het configuratiescherm, tabblad Toetsenborden en talen, knop Toetsenborden wijzigen. Is er meer dan ??n invoertaal gedefinieerd? Dan kan het voorkomen dat Windows switcht van toetsenbordindeling wanneer er per ongeluk tegelijkertijd op de linker ALT- en de rechter SHIFT-toets wordt gedrukt. Deze toetscombinatie wordt regelmatig per ongeluk aangeraakt, met als gevolg dat de toetsenbordindeling (zonder daar een melding over te geven) wordt aangepast. Na een herstart van de computer wordt de standaardinstelling weer hersteld. Het is echter niet noodzakelijk de PC opnieuw op te starten om weer terug te keren naar de juiste toetsenbordindeling: dit gaat eenvoudiger door de toetscombinatie nogmaals te gebruiken. Het is nog beter de niet gebruikte toetsenbordindelingen uit het overzicht te verwijderen, zodat dit probleem zich niet meer voor kan doen.

De standaard door Windows ge?nstalleerde toetsenbordindeling Verenigde Staten (internationaal) heeft de voor velen ongewenste eigenschap dat het aanhalingsteken bijv. ' of " pas op het scherm verschijnt nadat een volgende toetsdruk is gegeven. Het is een kwestie van smaak, maar velen vinden dit onhandig. Een andere toetsenbordindeling (bijvoorbeeld Verenigde Staten) is dan beter geschikt.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/toetsenbordindeling.gif[/img]

Ge?nstalleerde software en Windows-onderdelen

Het onderdeel Programma's en onderdelen van het configuratiescherm toont de verschillende ge?nstalleerde softwarepakketten. Links in het taakvenster kunnen desgewenst de ge?nstalleerde updates van Windows worden weergegeven (en eventueel ongedaan worden gemaakt). Ook is het in dit venster mogelijk specifieke Windows-onderdelen toe te voegen of te verwijderen met de taak Windows-onderdelen in- of uitschakelen.

Schermbeveiliging

Via Persoonlijke instellingen van het configuratiescherm, optie Schermbeveiliging (ook bereikbaar met een rechter muisklik op het bureaublad, Aan persoonlijke voorkeur aanpassen) kan een screensaver worden ingesteld zodat het beeldscherm tegen inbranden wordt beschermd. De meest gewaardeerde screensaver is wellicht een diavoorstelling van de persoonlijke foto's (kies voor Foto's waarna met de knop Instellingen de afbeeldingen kunnen worden geselecteerd, eventueel op basis van het sterrensysteem van Windows Fotogalerie). In dit venster kan ook de optie Aanmeldingsscherm weergeven bij hervatten worden aangevinkt. Deze optie zorgt ervoor dat het gebruikersaccount pas weer beschikbaar is nadat deze (al dan niet met een wachtwoord) in het aanmeldingsscherm is ontgrendeld.

Het beeldscherm kan overigens ook worden beschermd door deze na enige tijd van inactiviteit uit te laten schakelen, dat bespaart tevens energie! Via Energiebeheer van het configuratiescherm kan een energiebeheerschema worden gekozen dat het beste bij het gebruik past. Via de optie De schema-instellingen wijzigen kan worden ingesteld na welke periode van inactiviteit het beeldscherm uitgeschakeld moet worden (in dit venster kan overigens ook worden vastgelegd na welke periode van inactiviteit de computer in de slaapstand moet worden gezet). De wake-uptijd van de moderne beeldschermen is erg kort en geeft dus nauwelijks vertraging.

Slaapstand, sluimerstand en hybride slaapstand

In Windows Vista zijn drie verschillende mogelijkheden om de computer in een energiebesparende modus te laten overschakelen: de slaapstand, de sluimerstand en de hybride slaapstand. De slaapstand (vergelijkbaar met de stand-bystand van Windows XP) is een energiebesparende modus waarbij de computer 'aan' blijft zodat deze binnen enkele seconden weer toegankelijk is. Nadeel is wel dat de (nog) niet opgeslagen gegevens verloren raken bij een stroomonderbreking. De sluimerstand (vergelijkbaar met de slaapstand van Windows XP) zet de computer daadwerkelijk 'uit' nadat het werkgeheugen (met daarin de openstaande programma's) in het bestand C:\HIBERFIL.SYS is opgeslagen. Bij het opstarten van de computer worden de gegevens weer in het werkgeheugen geladen, zodat het systeem relatief snel weer geactiveerd kan worden. In de hybride slaapstand zijn de mogelijkheden van de slaapstand en de sluimerstand gecombineerd, zodat een optimale tussenvariant ontstaat (let op: Windows Vista benoemt deze vervolgens als slaapstand!) Bij de hybride slaapstand wordt het werkgeheugen weggeschreven naar de harde schijf waarna de computer in een energiebesparende modus wordt gezet. Met deze instellingen kunnen geen gegevens verloren raken, terwijl de computer wel binnen enkele seconden weer toegankelijk is!

LET OP: De hybride slaapstand kan alleen worden geactiveerd wanneer het moederbord deze optie ondersteunt. Wordt de hybride slaapstand ondersteund, dan is de sluimerstand niet beschikbaar! Deze kan overigens wel met het commando POWERCFG /hibernate ON in de Opdrachtprompt (Start, Alle programma's, Bureau-accessoires) worden geactiveerd (start de Opdrachtprompt met aanvullende administratorrechten door met rechts op de snelkoppeling te klikken en te kiezen voor Als administrator uitvoeren.

De hybride slaapstand wordt overigens niet toegepast bij laptops omdat deze geen last hebben van onverwachte stroomonderbrekingen. Dreigt de accu van een laptop leeg te raken terwijl deze in de slaapstand staat, dan wordt de slaapstand automatisch omgezet in de sluimerstand waarmee gegevensverlies wordt voorkomen. Het is overigens verstandig de computer regelmatig op de normale wijze te laten opstarten zodat problemen met Windows worden voorkomen!

LET OP: Voor het gebruik van het geavanceerde energiebeheer van Windows Vista is het noodzakelijk dat het moederbord ondersteuning biedt voor ACPI (Advanced Conifiguration and Power Interface). Wordt ACPI ondersteund, dan kan dat in het BIOS worden geactiveerd (het oude APM (Advanced Power Management) wordt door Windows Vista niet meer ondersteund).

De knop voor de slaapstand veranderen in een uitknop
Het startmenu is standaard voorzien van een gele knop waarmee de computer in de (al dan niet hybride) slaapstand gebracht kan worden (de overige opties, waaronder het uitzetten, herstarten en afmelden, zitten verborgen onder de knop met het pijltje oftewel het menu Vergrendelen). De functionaliteit van deze knop kan worden aangepast, zodat het de computer uitzet in plaats van in de slaapmodus brengt (de kleur van de knop wijzigt dan van geel naar rood). Deze mogelijkheid is met name handig wanneer het gebruik van de slaapstand ongewenst is of voor problemen zorgt. Het aanpassen van de functionaliteit kan via het configuratiescherm, Energiebeheer, Wijzigen wanneer de computer in slaap gaat (links in het taakvenster), Geavanceerde energie-instellingen wijzigen, Aan/uit-knop en deksel, Aan/uit-knop van menu Start en kies daar Afsluiten in plaats van Slaapstand.

[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/aanuitknopmenustart1.gif[/img]
[img]http://www.schoonepc.nl/i/vista/aanuitknopmenustart.gif[/img]

De computer kan handmatig in de slaapstand worden gezet via het menu Vergrendelen in het startmenu. Een andere mogelijkheid is het voorprogrammeren van de aan-/uitknop (en eventueel de slaapstandknop) van de computer via Het gedrag van de aan/uit-knop bepalen (links in het taakvenster van Energiebeheer) zodat bij het indrukken van deze knop de slaapstand of de sluimerstand wordt toegepast (het uitzetten kan dan uitsluitend nog via het menu Vergrendelen van het startmenu!).

Bron en handige tweaks: klik